Termal Turizm

Haz 21, 2015

0 1322

Termal Turizm

Yenilenebilir kaynaklar günümüz dünyasının en fazla üzerinde durduğu konuların başında gelmektedir. Jeotermal; sanayi, sağlık, turizm, tarım ve enerji gibi çok farklı alanlarda kullanımı ile dikkatleri üzerine çekmektedir. Jeotermal kaynakların ülke ekonomilerine katkıları petrole benzetilebilir. Bilindiği gibi Petrolden benzin, mazot, gaz yağı gibi birçok türev ürün elde edilebilmektedir. Günümüzde jeotermal kaynaklar da seracılıkta, elektrik üretiminde, karbondioksit üretiminde, mekân ısıtmada, kaplıca turizminde ve daha birçok alanda kullanılabilmektedir(2).

Örneğin; İzlanda elektrik üretiminin %25’ini, konutların ısıtılması için ihtiyaç duyduğu enerjinin tamamına yakın kısmını jeotermal kaynaklardan sağlamaktadır(3).

Macaristan, Almanya, Çekoslovakya, Rusya ve Japonya’nın kaplıcaları her yıl milyonlarca kişiyi ağırlamaktadır. Almanya’nın Baden Baden Bölgesi ve Japonya’nın Beppu Kasabası dünyaca ünlü termal destinasyonları olmuşlardır(4).

İncelememizin esasını 1990’lardan sonra ve özellikler 2000’li yıllarda jeotermal kaynaklarla yolları kesişen devre mülk/tatil projeleri oluşturmaktadır. Öncelikle ülkemizin jeotermal potansiyeline, devre mülk/tatil sistemlerinin dünyada ve Türkiye’de ki gelişimine, hukuki dayanaklarına, devre mülk ve devre tatil uygulamalarının arasındaki farklara değineceğiz. Akabinde devre mülk projelerinin günümüzdeki durumlarını daha detaylı olarak inceleyeceğiz.

Jeotermal kaynaklarda zengin, fayda elde etmekte fakiriz…

Türkiye jeotermal kaynaklarda dünyada 7. Avrupa da 1. Sıradadır(5). Ülke geneline yayılmış çok sayıda bölgemiz farklı mineral yapı ve sıcaklıkta jeotermal kaynaklara sahiptir. Ülkemizde bilinen kaynak sayısı yaklaşık 1.700’dür. Bu sayının potansiyel kaynakların da devreye sokulmasıyla birlikte 2 bin 700’lere çıkacağı tahmin edilmektedir(6).
Ülkemiz jeotermal kaynakların miktarı açısından zengin bir ülke olmakla birlikte faydalanma açısından arzu edilen seviyede değildir. Dış ticaret açığımızın tamamına yakın bir bölümünün enerji ithalatımızdan kaynaklandığını düşündüğümüzde jeotermal kaynaklarımızın önemi çok daha fazla anlaşılacaktır(7).

Ülkemiz jeotermal kaynaklarla farklı alanlarda bir elin parmaklarını geçmeyecek kadar yatırıma ancak sahip olabilmiştir. Elektrik üretiminde kapasiteli ilk yatırım 2013 yılında faaliyete geçmiş (Kızıldere, Germencik Bölgesi)(8), konut ısıtmasında jeotermal kaynaklardan istenilen düzeyde yararlanılamamıştır(9).

Turizm tesislerinin çevresinde seracılık yaygınlaşmamış, kullanılan termal su ya tabiata bırakılmış, ya da çok az uygulaması olmakla birlikte reenjekte edilmiştir.

Sanayi için önem arz eden karbondioksit üretimi içinde ancak ülkemizde birkaç uygulama yapılabilmiştir(10).
Jeotermal kaynaklardan en fazla turizm ve sağlık alanında yararlanıyoruz.

Jeotermalin ülkemizde en yaygın kullanımı kaplıca-termal turizm alanındadır. Türkiye Osmanlıdan bir kaplıca mirası devralmıştır. Atatürk’ün emriyle Yalova’daki kaplıcalar yenilenmiş(11), İstanbul Üniversitesi’nde Klimatoloji ve Balneoloji Kürsüsü kurulmuştur(12). Jeotermal kaynakların en yaygın kullanımı kaplıca alanında olmasına rağmen daha kıt kaynaklara sahip olan ülkelerin bu kaynaklardan yararlanma düzeylerine bir türlü ulaşılamamış, termal turizmdeki yatak sayısı çok düşük kalmıştır. Yurtdışından gelen turistlerin termal tesisler konaklama oranı bir türlü % 1’ler seviyesinin üzerine çıkamamıştır(13).

Yabancı turistlere, kürler şeklinde hizmet vermesi açısından bir tek İzmir Balçova’daki termal tesisler kendini gösterebilmiş, aynı oranda bu bölgemizi takip edecek yapılanmalar bir türlü hayatiyet kazanamamıştır.